غـــار علیــصــدر 

غار علیصدر از بسیاری جهات علی الخصوص به علت وجود گذرگاههای ممتد آبی و دریاچه های وسیع و قابل قایقرانی که در سرتاسر غار گسترده شده اند یکی از زیبا ترین جلوهای طبیعی ایران وجهان و پدیده ای منحصر به فرد در نوع خود میباشد که فقط در معدودی از غارهای جهان مثل غار مولیس در فرانسه و غارهای شوالیه وبوکان در استرالیا چنین زیبائیهای خیره کننده ای وجود دارد.
آب دریاچه غار بدون رنگ و بو میباشد و مزه آن معمولی است وهیچگونه حیات جانوری در آن وجود ندارد.
درجه حرارت آن در طول سال ثابت و در حدود ۱۲ درجه سانتی گراد و به قدری زلال است که تا عمق ۱۰ متری با نور معمولی و چشم غیر مسلح بخوبی قابل رویت است.
نتایج آزمایشهای فیزیک و شیمیائی بر روی آن نشان می دهد که در نقاط مختلف غار ثرکیبات شیمیائی آن نزدیک به هم بوده وجزء آبهای بی کربناته کلسیک سبک با ph اسیدیته نزدیک به خنثی میباشد و بدلیل وجود املاح آهکی فراوان در آب غیر قابل خوردن است.
از آنجا که مازاد آب غار توسط رشته های مختلفی (مثل چشمه شور) به خارج غار هدایت می شود لذا سطح آب در طی فصول و سالهای مختلف به استثناء مواقع کم آبی یکنواخت است و در مواقع کم آبی دارای نواساناتی بوده که آثار آن برروی دیواره غار به خوبی مشهود است. آب غار در قسمتهای مختلف آن از صفر تا ۱۴ متر در نوسان است.

آب دریاچه غار از چشمه های زیر زمینی، ریزش مداوم آب از دیوار و سقف غار تامین میشود که منشا آنها به طور کلی از محل ریزشهای جوی است.
سقف غار که در بعضی قسمتها تا حدود ۱۰ متر از سطح آب ارتفاع دارد پوشیده از کربنات کلسیم خالص و در بعضی قسمتها مخلوط با عناصر دیگر است که برسر راه جریان آب از خارج به داخل غار به وجود آمده اند. این رسوبات به صور مختلف استالا کتیت هایی (چکنده) را تشکیل داده اند و در کف غار و در جاهایی که آب وجود ندارد استالاکمیت هایی (چکیده) با اشکال متنوع و جذاب به وفور دیده میشود.
منظره داخل غار بسیار بدیع و هوای آن یسبار پاک و لطیف بوده و عاری از هر گونه گرد و غبار و آلودگی میکروبی است و در تابستان خنک و در زمستان گرم و مطبوع است.
همچنین هوای داخل غار سبک بوده و حالت سکون مطلق دارد به طوری که چنانچه شمعی در آنجا روشن کنند هیچ گونه حرکتی در شعله شمع دیده نمی شود.
در برخی از معابر غار ۱۰ الی ۱۱ کیلومتر پیشروی شده است ولی هنوز تمام کانالها و شبکه های ارتباطی غار کشف نشده اند.
در حال حاضر پس از طی مسیر قابل قایقرانی، غار نوردی پیاده در قسمت خشکی غار آغاز می شود و گردشگران پس از طی مسافتی نسبتا طولانی مجددا با قایق ادامه مسیر می دهند.

امکانات رفاهی مجتمع توریستی علیصدر

این مجتمع همه روزه حتی ایام تعطیل اماده پذیرایی

از میهمانان و بازدیدکنندگان گرامی می باشد.

ساعات بازدید در نیمه اول سال از 8 صبح الی 17

ودر نیمه دوم سال از  9 صبح الی 16 می باشد.

هزینه بازدید از مسیر ویژه غار علیصدر 100،000 تومان می باشد.

در روستای علیصدر از توابع شهرستان کبودراهنگ و ۷۵ کیلومتری شمال غربی شهر همدان یکی از عجایب طبیعی جهان و نمونه نادری از غارهای آبی قابل قایقرانی به نام غار علیصدر واقع شده است. غار علیصدر در ارتفاعات ساری قیه (صخره زرد)‌ به وجود آمده است.
در این کوه دو غار دیگر به نامهای سوباشی و سراب وجود دارد که به ترتیب ۱۱ و ۷ کیلومتر با غار علیصدر فاصله دارند و به لحاظ گسترش زیاد لایه های سنگ آهک متبلور در منطقه امکان ارتباط بین غارهای مذکور با غار علیصدر وجود دارد.

تاریخ پیدایش :

زمین شناسان قدمت سنگ های این کوه را به دوران دوم زمین شناسی یعنی دوره ژوراسیک ( ۱۹۰ تا ۱۳۶ میلیون سال قبل ) نسبت می دهند و شواهد به دست آمده از درون غار حاکی از آن است که این غار پناهگاه انسان ها بوده است.
مردم روستای علیصدر و روستاهای اطراف از قدیم الایام به وجود آن پی برده بودند و از آب آن بهره برداری می کرده اند ولی هیچگاه کاربری گردشگری آن مطرح نبوده است تا اینکه در پنجم مهرماه ۱۳۴۲ گروهی ۱۴ نفره از اعضاء هیئت کوهنوردی همدان غار علیصدر را مورد بازدید و کاوش قرار دادند.
این عده توانستند با وسائل ابتدایی مانند چراغ دستی و تیوب مقداری در درون غار پیشروی کنند. بازدید این گروه در روزنامه های محلی منعکس شد و در سال ۱۳۴۶ با پخش خبر کشف یک غار شگفت انگیز و بی انتها در سطح رسانه های ملی سیل محققان، کوهنوردان و علاقمندان اثر طبیعی به سوی آن سرازیر شد.
در سال ۱۳۵۲ کوهنوردان همدانی دهانه ورودی غار را به قطر ۵۰ سانتیمتر تعریض نمودند و از سال ۱۳۵۴ استفاده عمومی از غار علیصدر آغاز شد.

چگونگی ایجاد:

در نتیجه ترکیب آب حاصل از بارش قطرات باران با گاز دی اکسید کربن موجود در هوا تشکیل اسید کربنیک ضعیف و نفوذ آن در زمینهای آهکی و انجام واکنش شیمیایی ترکیبی ناپایدار به نام بی کربنات کلسیم به وجود آورده است.
چون این ماده در آب محلول است در درون لایه های آهکی ضخیم فضاهای خالی ایجاد کرده واین فضاهای خالی میلیون ها سال گسترش پیدا کرده و به مرور به هم پیوسته اند وبه عبارتی میلیونها سال قلم صانع جهان خلقت به حکاکی و نقش آفرینی این شاهکار شگفت انگیز مشغول بوده است تا این غار بسیار وسیع در دل زمین ایجاد شده است.

• غار علیصدر ( با عمر ۱۹۰ میلیون سال ) موجودی زنده و در حال حیات است – تولد آن در دوره ی دوم ژوراسیک ( دوره ی دوم زمین شناسی ۱۹۰-۱۳۶ میلیون سال پیش ) صورت پذیرفته است.
• اختلاف از سطح دریا ۲۱۸۰ متر
• ورودی غار ۱۱۰ متر زیر سنگ های سطح زمین
• دمای داخل غار ۱۴  درجه سانتی گراد ثابت در طول سال است لذا در تمام فصول سال برای گردشگران مطبوع است.
• در تابستان با گرمایی حداکثر ۳۹ درجه سانتی گراد گرم و نیمه خشک منطقه، بمحض ورود بدرون غار آرامش مطبوعی حاصل میگردد و در زمستان با دمای حداقل ۱۴- درجه سانتی گراد منطقه، احساس گرمی به انسان دست میدهد.
• عمق آب بین نیم تا ۱۴ متر در نوسان است – حداکثر ارتفاع از سطح آب ۴۰ متر است.
• با اینکه غار در زیر سطح زمین است هیچ گونه گاز سمی در آن یافت نمی شود.
• بیشترین ارتفاع از عمق آب تا سقف ۵۴ متر است ( مشابه برج ۱۸ طبقه ).
• تنگی نفس در ان احساس نمی گردد.
• هیچ موجود زنده ای در آن یافت نمی شود.
• یکی از بزرگترین غارهای آبی جهان و به تعابیر بسیاری زیباترین و شگفت انگیزترین غار آبی جهان که در‌ آن می توان قایقرانی کرد.
• وجه تمایز این غار از سایر غارهای جهان دریاچه پر آب است که زیبایی آن را صد چندان کرده است.
• شفافیت آب جاری در آن بحدی است که تا عمق چند متری با چشم قابل رویت است.
• وجود استکلاکتیک (چکنده) و استالاکمیت های (چکیده) بسیار زیبا با اشکال گل کلمی، سوزنی ، چتری و…
• امروزه تقریب یک میلیون نفر سالانه از این غار بازدید میکنند.
• غار در دامنه شمالی سلسله جبال زاگرس و در عمق ارتفاعات ساری قیه قرار گرفته است.
• ارتفاع دهانه تا سطح آب ۵/۱۲ متر است.

این غار در تاریخ ۱۳۸۷/۱۰/۱۵ به شماره ۲۳ در فهرست آثار ملی طبیعی ایران ثبت گردیده است.

غاردر سالیان گذشته به دو طریق مورد استفاده بوده است:

۱- پناهگاه در موقع هجوم اشرار و سارقین و جنگ های داخلی در روزگاران قدیم .

۲- منبع ذخیره آب جهت شرب و کشاورزی

– کریستال های ارگونیت بسیار زیبا در نقاط مختلف غار فراوانند .

– در طبقه بندی غار ها ، غار علیصدر جزء غارهای دریاچه ای منظور میگردد که در داخل پوسته زمین بوجود می آید .

نفوذ آب از حفره های سقف غار بصورت قطرات باران بر سطح آب دریاچه غار لطافت خاصی را پدید آورده است .

این قطرات در طول زمستان بیشتر و در تابستان کمتر می شود .

• نفوذ آب بر سنگ های اهکی باعث فرسایش و ایجاد حفره و بمرور زمان محوطه باز و تشکیل غار میدهد .
• وجود املاح مختلف مانند آهن ، منیزیم ، روی ، سرب ، مس و غیره در زیر پوسته زمین به آب محتوی کربنات و بی کربناتها رنگ های مختلف زرد ، قرمز ، ارغوانی ، قهوه ای ،‌سبز و آبی را میدهد و همزمان با تشکیل چکیده ها و چکنده ها به این شاهکار طبیعت رنگهای طبیعی داده و زیبائی های آنرا صد چندان نمایانگر میکند .
• بعضاً دیواره و سقف غار دارای طبقات میباشند .
• آقای مایکل لومنز غارشناس آلمانی معتقد است به احتمال زیاد گاز co2   ( ناشی از آتشفشان ) یک نیروی پیش برنده در تشکیل غار در ناحیه علیصدر میباشد  . وجود سنگ های آراگونیت در داخل غار از نظریه تائید پدیده های آتش نشانی در شکل گیری غار حمایت میکنند .
• سطح آب داخل غار در اثر شرایط آب و هوایی بین ۵/۰ تا ۱ متر در طول سال متغیر است .
• سطح آب داخل غار خیلی بالاتر از نقاط اطراف ( بیرونی ) غار است .

اولین گزارش روزنامه اطلاعات ۱۳۴۶/۴/۲۴ با جملات زیر چاپ گردید .

• کشف دریاچه اسرار آمیز در زیر کوه های همدان.
• یک کشف بزرگ در همدان.
• دریاچه زیبا با کانال های اسرار آمیز در همدان کشف گردید .
• درود بر شما کوهنوردان شجاع.
• کوهنوردان کلوپ سینا ( همدان ) افتخار کشف غار را بنام خود رقم زند .
• قایقرانی بر روی دریاچه ای زیبا گذر از تنگه ها و گذرگاههای سنگی ، نوازش دیدگان با قندیل های متنوع و بی نظیر و رنگارنگ با هوای دلپذیر در اعماق زمین و دل کوه آرزوی دیرین هر گردشگر دنیاست.
• غار با دریچه های سلولی بسیار دائماً در حال تنفس است . لذا تنفس روزانه دهها هزار گردشگر هوای مطبوع داخل غار را آلوده نمیکند.
• عده ای از علماء دینی غار را یکی از معجزات خلقت و قابل ستایش میدانند.
• اشکال استالاکتیت ها و استالاکمیت ها در نقطه نقطه غار متفاوت و گوناگون است و این تنوع بازدید از غار را مهیج میکند.
• طول مسیرهای نقشه برداری شده غار ۴۴۰/۱۱ کیلومتر میباشد که توریست طول مسافت آبی ۲۰۱۰ متری را بازدید میکنند.
• نوسان سفره های آب زیر زمینی بر اثر تغییرات آب و هوائی مختلف ایجاد ۹ طبقه ( سطح ) از این طاقچه نموده که حاکی از ۹ سطح آب مختلف در گذشته می باشد.
• تالار آزادی غار در ابعاد ۴۰× ۶۰× ۱۰۰ متر است.